T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Gölbaşı Hasan Celal Güzel İlçe Halk Kütüphanesi

Tanıtım

  • image_2911
  • Gölbaşı-17-1024x680
  • Gölbaşı-2
  • ankara-gölbaşı-b8144
  • feridun ortakcı-gölbaşı ankara
  • golbasi-1
  • ankara-golbasi-tel-orgu20141604113202
  • 3905535239_1d38a50cd5
  • 270982-ankara-golbasi
  • 15868
 

       

       Tarihçe: Gölbaşı ve çevresinin özellikle Tunç Devrinde yerleşim alanı olmaya başladığı, Hititler, Frigler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Anadolu Selçuklu ve Osmanlılar döneminde de bu özelliğini devam ettirdiği Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünce Gölbaşı çevresinin çeşitli bölgelerinde yapılan kazı çalışmaları, inceleme ve araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.

Gölbaşı’nın ilçe olması ise çok eskilere dayanmaz. Gölbaşı daha önce Örencik Köyüne bağlı Gölhanı adı ile anılan bir mahalle iken 1923 yılında, buraya Oğulbey Köyündeki Bucak Müdürlüğü ile Jandarma Karakolunun taşınması ile Gölbaşı Nahiyesi adını aldı. 1936 yılında ise ilçe olan Çankaya’ya bağlandı. 1955 yılında E-5 Devlet Karayolunun bu bölgeden geçmesi ile Gölbaşı’nın nüfus artışı ve gelişmesi hızlandı. 1965 yılında da Gölbaşı Belediye teşkilatı kuruldu. 29.11.1983 gün ve 2963 sayılı Kanun ile de Gölbaşı ilçe oldu. 22.10.1990 tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile 2872 sayılı Cevre Kanununun 9 uncu maddesine dayanılarak “Gölbaşı İlçesi Özel Cevre Koruma Bölgesi” olarak ilan edildi. 1991 yılında da Gölbaşı Belediyesi Büyükşehir Belediyesi sınırları içine alındı.

Bugün Gölbaşı ilçesi Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde, 110.000 nüfusu ve 1300 km2 ‘lik yüzölçümüyle devamlı gelişen ve büyüyen bir ilçe konumundadır.

       Coğrafya:Ankara il merkezine 20 km. uzaklıkta, 970 metre rakımlı ve iç Anadolu platosu üzerinde bulunan bir ilçedir. Doğusunda Bala, Batısında Yenimahalle, Güneyinde Haymana ve Kuzeyinde Çankaya ilçeleri bulunmaktadır.

Gölbaşı ilçesi adından da anlaşılacağı üzere, Ankara ilinin göller bölgesidir. Bölgede Mogan ve Eymir gölleri bulunmaktadır. Mogan Gölü havzası genelde düzgün yer yer orta engebeli bir havzanın alt ucunda alüvyoner setlerin arkasında oluşmuş doğal baraj gölüdür. Yüzölçümü ortalama 6 km2 dır. Gölün güneyinden itibaren 2 km lik bir mesafede, sulak alan nitelikli bir geçiş zonu ile yer altı ve yer üstünden kuzey doğusundaki 1.25 km2’lik alana sahip Eymir Gölüne ortalama 5 metrelik kot farkıyla boşalım sağlamaktadır. Böylelikle Eymir Gölünün su girdisinin tamamına yakını Mogan Gölü tarafından sağlanmaktadır. Geniş bir havzadan drene olan yer altı ve yer üstü suları Mogan-Eymir göllerinden geçerek havzanın kuzeydoğu ucundan İmrahor Vadisine boşalır. Mogan gölünün su girdisi düzensiz rejimli yazları genelde kuruyan dereler vasıtasıyla olmaktadır.

       İklim ve bitki örtüsü: Gölbaşı ve çevresi kışları soğuk ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçen karasal iklime sahiptir. Yıllık yağış ortalaması 400 mm civarındadır. Yıllık sıcaklık ortalaması ise 11.7 C’dir.

Bölgenin yaygın bitki örtüsü otsu bitkiler olmakla birlikte değişik yüksekliklerde ve nem oranları farklı topoğrafik alanlarda farklı bitki toplulukları bulunmaktadır. Ormanlık alanlar daha çok Eymir Gölüne bakan dik yamaçlı platolarda, Beynam ormanlarında ve yeni ağaçlandırma yapılan alanlarda yer almaktadır. (Beynam ormanları Bala ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.)

Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesinde 476’sı tür, 6’sı alttür, 6’sı varyete almak üzere toplam 488 bitki türü mevcuttur. Gölbaşını sembolize eden değerlerden biri olan Sevgi Çiçeği (Centuarea Tchihatcheffii) ülkemizde yetişen 179 Centaurea türünden biri olup sadece Gölbaşı’nda Mogan Gölü, Hacı Hasan Mahallesi civarında yetişen bir endemiktir. Sevgi Çiçeğinin çiçeklenmesi Nisan ayının son haftasından başlayıp, Temmuz ayının ilk haftasına kadar devam eder.

       Kültür ve Sosyal Hayat: Anadolu’nun tarihi seyri içersinde Gölbaşı ve çevresinin yerleşim merkezi olarak kullanılması Antik Çağ’a kadar uzanır. Kültürel mirasın ve doğal güzelliklerin bir arada bulunduğu ilçemizde çeşitli Edebi ve Tarihi şahsiyetlere belge ve vakfiyelerde sıkça rastlanır. Nüfusun heterojen bir yapı gösterdiği ilçede “gölbaşılılık” kültür kimliği yerine göç edilen bölgenin örf ve adetleri görülür.  

        Yerli halkın kültürleri ile ilçeye göç edenlerin birleşmesi bir mozaik oluşturur. İlçemiz köylerinde çeşitli halk oyunları ile geleneksel Türk el sanatları yaşayan gelenek ve görenekler arasında kendini göstermektedir.                                                              

        Özellikle antik çağlara ait Höyükler, Kaleler, Ören Yerleri ve Mağaraların bulunduğu ilçede“Tuluntaş Mağarası” ile “Sulakiye Göl Yatağı” önemli kültür ve tabiat varlıklarındandır. İlçemize verilen isimde de etkili olan, 644.979 metrekare alana sahip Mogan Gölü ile çevresi 13,5 km. olan Eymir Gölü bir çok kültürel ve sportif faaliyetin yapıldığı rekreasyon alanlarıdır.  

        227 farklı kuş türü tarafından barınma, üreme ve konaklama amaçlı kullanılan bu göller her yıl düzenlenen festival ve kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır.  

        İlçemizin simgelerinden olan “Sevgi Çiçeği” (Centaurea Tchihatcheffii) sadece Gölbaşı batı kıyılarında 1 km. bir alanda yetişmektedir. Bunun yanında “Ankara Taşı” olarak da bilinen “Andezit” gölbaşına özgü önemli değerlerden biridir. Heykel yapımında da kullanılan Andezit taşından yapılmış çalışmalar “Andezit Taşı Heykel Açık Hava Müzesi’nde sergilenmektedir.

         Ankara Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Atılım Üniversitesi ve Ufuk Üniversitesi kampuslerinin de bulunduğu ilçemizde “Mehmet Akif Ersoy Kültür ve Kongre Merkezi”, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı “İlçe Halk Kütüphanesi”, “Halk Eğitim Merkezi”, “Öğretmen Evi”, “Konservatuar”, “Bilgi Evleri”, “Gençlik Merkezi”, “Aile Yaşam Merkezi”, “Açık Hava Müzesi” ve çok sayıda “Basımevi” ve “Kitapevi” bulunmaktadır. Ayrıca ilçede yayın hayatına devam eden 8 adet yerel gazete vardır.

        Sosyal – Kültürel ve Sportif faaliyetlerle ilçede her daim canlı olan sosyal hayat her yıl düzenlenen “Uluslar Arası Gölbaşı Göller-Andezit ve Sevgi Çiçeği festivali” ile renklenmektedir. Festival kapsamında seminer, sempozyum, konferans, sergi, konser, gösteri, çeşitli dallarda yarışmalar ve etkinlikler düzenlenmektedir. Doğal güzellikleri ile birer rekreasyon alanı olan Mogan ve Eymir gölleri dinlenme ve eğlence ihtiyaçlarının yanında sportif faaliyetler açısından da önemli alanlardır. Özellikle su sporları, doğa yürüyüşü, binicilik ve futbol ağırlıklı sportif faaliyetler ile geleneksel yağlı ve karagucak güreşleri ve Gölbaşı Belediyesi’nin ev sahipliğinde her yıl düzenlenen “Mogan Şiir Akşamları” önemli sosyal aktivitelerdir.

       Turizm: İlçemiz sahip olduğu kültür varlıkları, çevre koruma alanları, Eymir ve Mogan gölleri ile kültür ve doğa turizmi açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Özellikle Eymir ve Mogan göllerinde yapılan su sporları, yelken yarışmaları bunun yanı sıra ilçe de bulunan doğal mağara ve sığınaklar aynı zamanda yamaç paraşütü sporu için son derece elverişli olan yağlıpınar ve ahiboz bölgesi ilçemizin turizm zenginlikleri arasındadır.

           Mehmet Akif Ersoy Kültür ve Kongre Merkezi’nin de bulunduğu ilçemizde kamu kurum ve kuruluşlarına ait “Gazi Üniversitesi Sosyal tesisleri”, “Vilayet evi”,  “Teaş Gölbaşı Sosyal Tesisleri”, ”Sayıştay Sosyal Tesisleri”, “Barolar Birliği Sosyal Tesisleri” ile çok sayıda özel sosyal tesis bulunmaktadır. İlçemizde bulunan otellerin çoğunda gruplara yönelik toplantı, seminer ve konferans amaçlı faaliyetler gerçekleştirilmektedir.

          Şehir hayatından kurtulmak isteyen Ankaralıların da tercih ettiği ilçemiz, mesire alanları, gölleri ve tabii zenginlikleri ile hafta sonları ya da günü birlik dinlenme, eğlence, gezi ve ya piknik gibi sosyal aktiviteler içinde tercih edilen bir yerdir. 

        Gölbaşı’na kültürel ve turistik değer kazandıran en önemli tabiat varlıkları arasında “Tuluntaş Mağarası” gelmektedir. Mağara Ankara-Konya Çevre Yolu’nun Tuluntaş Köyü yakınlarında 1992 yılında bulunmuş olup, aynı yıl yapılan incelemeler sonrasında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 1. Derece Doğal Sit Alanı ilan edilmiştir. 

            Kültür ve Kongre Turizm’i açısından da önemli bir merkez olma adayı olan ilçemiz Mehmet Akif Ersoy Kongre ve Kültür Merkezi’nin yanı sıra Mogan Gölü kıyılarında kültür turizmi için uygun yapılanması olan çok sayıda özel otel, kamp ve tesislere sahiptir.